آیا اشغال نظامی ایران در جنگ جهانی دوم یک عملیات مرکب بود؟

علل اشغال نظامی منطقۀ خور‌موسی توسط قوای انگلستان در جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن

منطقۀ خور‌موسی که هم‌اکنون دو بندر مهم و حیاتی کشور یعنی بندر امام خمینی(ره) و بندر ماهشهر را بر کرانه خود جای داده است، از لحاظ موقعیت، در منتهی‌الیه گوشۀ شمال غربی خلیج فارس در جنوب استان خوزستان قرار دارد. در اوایل جنگ دوم، علی‌رغم اعلام بی‌طرفی ایران در جنگ، بندر شاپور در سوم شهریور ماه 1320ش./ 1941م. مورد تهاجم برق‌آسای نیروی دریایی انگلستان قرار گرفت و اشغال نظامی گردید. علت این تهاجم از ...

گزیده اسناد جنگ جهانی دوم و اشغال ایران از سوی متفقین

علل کارآمدی نسبی سیاست خارجی ایران در جنگ جهانی دوم

رویدادهای ایران در جنگ جهانی دوم که با سقوط پهلوی اول و آغاز دوران پهلوی دوم در ایران همراه بود، همواره توجه پژوهشگران مسائل ایران را به‌خود جلب کرده است. در زمینة حوادث مهم این دوره، ازجمله اتخاذ سیاست بی‌طرفی و اتحاد با متفقین پس از اشغال ایران، مباحث فراوانی بیان شده است. بسیاری بر این باورند که دستگاه سیاست خارجی ایران در این دوره در انفعال به‌سر برده، نتوانسته است با درک شرایط جهانی، سیاست...

شرق ایران در جنگ جهانی دوم: عبور مهاجرین لهستانی

سابقه حضور قدرت‌های استعماری بخصوص انگلیس و روسیه در شرق ایران به سال‌های قبل از جنگ جهانی اول و رقابت آن‌ها بر سر مسئله هندوستان بازمی‌گردد اما در گیرودار جنگ جهانی دوم بار دیگر ایران، بخصوص نواحی شرقی، کانون توجه قدرت‌های بزرگ واقع می‌شود. در جریان جنگ و با شدت گرفتن و تغییر معادلات و باوجود اعلام بی‌طرفی از سوی ایران، قسمت‌هایی از این سرزمین به اشغال نیروهای متفق درآمد. نخستین کارکرد شرق ایر...

غلات و غلات و زندگی اجتماعی مردم ایران در جنگ دوم جهانیزندگی اجتماعی مردم ایران در جنگ دوم جهانی

مقالۀ حاضر بر‌اساس گزارش‌های روزنامۀ اطلاعات، برگ‌هایی از اسناد آرشیو ملی امریکا و سازمان اسناد ملی بریتانیا، به‌علاوة خاطرات و مشاهدات کسانی که شاهد ماجرا بوده‌اند، نوشته شده است. موضوع اصلی مقالۀ حاضر بحران غلات، به‌ویژه گندم و نان، در مقطع زمانی اسفند 1320 تا آذر 1321 است. هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر اجتماعی بحران نان در زندگی روزمرۀ مردم ایران است و علل و عوامل آن را مورد بحث قرار می‌دهد...